The Culture of Ageing

Posted by Lennard Dost on 7 januari 2015 ·

CURATOR SAMEN MET MARE VAN KONINGSVELD

Tentoonstellingslocatie: ST. James Cavalier, Valletta, Malta
Data: 31 augustus 2015 – 27 september 2015
Kunstenaars : Femke Bakker, Ferhat Ozgur, Libia Castro & Olafur Olafsson, Louise Hervé & Chloé Maillet, Azahara Cerezo, Trevin Matcek, Michael Apted, Adrian Abela, Kristina Borg, Gilbert Calleja, Vince Briffa, Bettina Hutschek.
www.valletta2018.org / www.2018.org
Partner: St James Cavalier
http://www.sjcav.org
Mediapartner: Malta Today
www. maltatoday.com.mt

In 2014 deden wij – Lennard Dost & Mare van Koningsveld – als curatoren een residentie in Malta als onderdeel van het VIVA Festival van Valletta2018. We ontdekten op Malta dat ouder worden een belangrijk onderwerp is in de Maltese cultuur en politiek, misschien zelfs wel meer dan in de rest van Europa. Malta was in 1968 het eerste land dat de internationale gevolgen van de toenemende vergrijzing binnen de Verenigde Naties aankaartte. Tegenwoordig is bijna 20% van de Maltese bevolking 65 jaar of ouder. En het land heeft een International Institute on Aging dat deel uitmaakt van de Verenigde Naties.

Dan waren er de interessante ontwikkelingen waarover we lazen en die anders zijn dan die in de Nederlandse situatie. Dat er bijvoorbeeld een grote groep oudere emigranten uit Noord-Europese regio’s is die voor het pensioen naar Malta en andere ‘klimaatvriendelijke’ Zuid-Europese landen komt. Dat er een toenemend aantal Maltese senioren is dat niet langer afhankelijk wil zijn van de zorg van familie, maar er vrijwillig voor kiest om in verpleeghuizen te gaan wonen (terwijl Nederlandse senioren vroeger afhankelijk waren van verpleeghuiszorg, maar nu door besluitvorming van de overheid vaak semi-gedwongen zijn aangewezen op familie).

“The Culture of Ageing”, dat in 2015 in Valletta, Malta werd georganiseerd als onderdeel van Valletta2018, ging over dit soort kwesties: hoe gaan we om met een vergrijzende bevolking? En welke rol hebben senioren in verschillende samenlevingen? Met ons tentoonstellingsproject hebben we de Maltese situatie onderzocht, maar we hebben ook naar andere culturen gekeken en wel vanuit verschillende perspectieven. Het project ging niet alleen OVER ouder worden en senioren, maar betrok de senioren ook.

Maltese senioren/senioren werden bijvoorbeeld op video geïnterviewd (de video’s waren in de tentoonstelling te zien), er was een educatieprogramma waarvoor Maltese en Nederlandse senioren ansichtkaarten naar elkaar stuurden en bezoekers werden door de tentoonstelling rondgeleid door Maltese senioren.

Hieronder drie van de video-interviews die bij de tentoonstelling zijn opgenomen.
Interviews: Mare van Koningsveld & Lennard Dost
Camera: Josef Florian Micallef
Editing: Josef Florian Micallef, Dost & Van Koningsveld
Vertaling: Jessica Galea

The Culture of Ageing (2015) – Interview with Angela Galea from Mare van Koningsveld on Vimeo.

The Culture of Ageing – Interview with Rosa Maria Dudzinski and Martin Gumbrell from Mare van Koningsveld on Vimeo.

The Culture of Ageing (2015) – Interview with Salvu Vella from Mare van Koningsveld on Vimeo.

Educatieve workshop
Aan ouderen die in bejaardentehuizen op Malta wonen, werd gevraagd wat hun geheim is om zo oud te worden. Dit geheim schilderden ze op de ansichtkaarten.
De kaarten werden naar senioren in Nederland gestuurd. Tegelijkertijd deden Nederlandse senioren hetzelfde en stuurden ze hun beschilderde kaarten naar senioren op Malta. Zo ontstond er een uitwisseling van geheimen en kwamen senioren uit Nederland en Malta met elkaar in contact.
Concept: Mare van Koningseveld & Yvonne Blaauw.

Foto’s © Yvonne Blaauw

Je kunt nog steeds zien wat alle ouderen hebben gemaakt op http://educationthecultureofageing.blogspot.com

Uitwisseling
Een ander belangrijk onderdeel van The Culture of Ageing was de kunstenaarsuitwisseling tussen Malta en Nederland. In april 2015 bezocht Maltees kunstenaar Adrian Abela Groningen, Nederland, waar hij onderzoek deed in het European Research Institute on the Biology of Aging (ERIBA), een instituut dat deel uitmaakt van het Nederlandse onderzoeksnetwerk ‘Healthy Ageing’, wier missie het is om erachter te komen hoe cellen verouderen en hoe je kunt voorkomen dat cellen verouderen. Tegelijk deed de Nederlandse kunstenaar Femke Bakker in augustus 2015 onderzoek in Malta, in samenwerking met CareMalta, Malta’s belangrijkste aanbieder van ouderenzorg. Ook de kunstwerken die voortkwamen uit het onderzoek van Bakker en Abela werden onderdeel van de tentoonstelling.

Het werk dat Adrian Abela voor deze tentoonstelling maakte was voor het eerst te zien op kunstroute Open Stal in Oldeberkoop (Friesland). Open Stal begon op 11 juli 2015 en duurde tot 11 augustus 2015. Open Stal wordt ieder jaar georganiseerd en trekt zo’n 9000 bezoekers. Idee: Mare van Koningsveld.
www.openstal.nl

Foto’s© Lennard Dost

Op 13 april 2015 werden Mare van Koningsveld en Adrian Abela geïnterviewd door het lokale radioprogramma Glasnost (OOG Radio, Groningen, Nederland). Mare vertelde terplekke over The Culture of Ageing en Adrian vertelde iets over zijn onderzoek bij ERIBA.

Foto’s © Lennard Dost

Screening van een video op locatie
Op 1 september 2015 werd het werk Caregivers van Libia Castro & Olafur Olafsson op locatie vertoond. Locatie: verpleeghuis Dar il-Madonna tal-Mellieha in Mellieha. Libia Castro vertelde voorafgaand aan de screening iets over de context van het werk.

Foto’s © Lennard Dost

Lezingen
Op 2 september 2015 organiseerden we als onderdeel van dit programma enkele lezingen in Valletta. Er waren lezingen van: Libia Castro, Ferhat Ozgur en Leo Delfgaauw. Moderators: Mare & mezelf.

Foto’s © Lennard Dost

Op 16 september organiseerden we daarnaast een lezing van dr. Marvin Formosa. Dr.Formosa, directeur van het International Institute on Ageing, Verenigde Naties in Malta, en hoofd van de eenheid Gerontologie, Faculteit voor Sociaal Welzijn (Universiteit van Malta) gaf een lezing getiteld ‘Het einde van de wereld zoals wij die kennen! De komst van de vergrijzing van de bevolking’. Dr. Formosa’s voornaamste interesses omvatten sociale gerontologie, sociologie van het ouder worden, leren van ouderen, sociale uitsluiting en ongelijkheid en sociale klassendynamiek

Workshop
Op 3 september verzorgden Mare & ik een workshop voor studenten in Valletta.
Het onderwerp: de veroudering van de cultuur. We bezochten het Rijksmuseum voor Archeologie en bespraken de huidige collectiepresentatie en alternatieve manieren van presenteren. Ook museumconservator Sharon Sultana was aanwezig en nam deel aan de discussie.

Rondleidingen
Ook onderdeel van het programma: rondleidingen door de tentoonstelling door senioren

Filmprogramma
In de eerste week van september 2015 vertoonden we drie films die op de een of andere manier verband hielden met het thema ouder worden.
Films die onderdeel waren van het programma waren:
– 2 september: Young@Heart. Locatie: appartementencomplex in Camrata, Valletta.
– 4 september: Robot and Frank. Locatie. St. James Cavalier Cinema, Valletta.
– 5 september: Boyhood. Locatie: St. James Cavalier Cinema, Valletta